کاکادو
نام علمی طوطی کاکادو Cacatuidae است. خانواده کاکادوها شامل 21 گونه مختلف از پرندگان است که به خاطر تاج برجسته و زیبای روی سرشان شناخته میشوند. این پرندگان بومی استرالیا، گینه نو و جزایر اطراف هستند. یکی از معروفترین گونههای کاکادو، کاکادو سفید با نام علمی Cacatua alba است.
تعیین جنسیت در طوطیهای کاکادو میتواند چالشبرانگیز باشد زیرا نر و ماده از نظر ظاهری شباهت زیادی به هم دارند. با این حال، روشهای زیر میتواند برای تشخیص جنسیت کمککننده باشد:
1. بررسی رنگ عنبیه چشم
در بسیاری از گونههای کاکادو، تفاوت رنگ عنبیه بین نر و ماده وجود دارد:
• نر: عنبیه معمولاً قهوهای تیره یا مشکی است.
• ماده: عنبیه رنگی روشنتر و قهوهای مایل به قرمز دارد.
این تفاوت به طور خاص در گونههایی مثل کاکادو چتری (Cacatua alba) و کاکادو گوفین (Cacatua goffiniana) مشهود است.
2. رفتار
نرها معمولاً فعالتر و جسورتر هستند و بیشتر تمایل به نمایش حرکات نمایشی دارند. مادهها ممکن است آرامتر و محتاطتر باشند.
3. اندازه بدن و منقار
در برخی گونهها، نرها کمی بزرگتر هستند و منقار قویتر و برجستهتری دارند، اما این تفاوت اغلب بسیار جزئی است.
4. آزمایش DNA
دقیقترین روش برای تعیین جنسیت کاکادو آزمایش DNA است. این آزمایش با استفاده از پر یا خون پرنده انجام میشود و جنسیت را با دقت بسیار بالایی مشخص میکند.
5. مشاهده رفتار تولیدمثلی
در طول فصل جفتگیری، مادهها معمولاً برای تخمگذاری آمادهتر به نظر میرسند و رفتار خاصی مانند آمادهسازی آشیانه نشان میدهند.
اگر تعیین جنسیت کاکادوی شما اهمیت دارد (مثلاً برای پرورش)، پیشنهاد میشود از آزمایش DNA استفاده کنید.
طوطیهای کاکادو رژیم غذایی متنوعی دارند و باید غذایی متعادل شامل مواد مغذی ضروری دریافت کنند. رژیم غذایی آنها باید ترکیبی از مواد طبیعی مشابه زیستگاهشان در طبیعت باشد. در زیر ترکیب مناسب رژیم غذایی کاکادو آورده شده است:
1. دانهها و مغزها (به میزان کم)
• تخمه آفتابگردان (محدود)
• بادام، فندق، گردو (بدون نمک و به صورت خام)
• دانههای سالم مثل کتان و چیا
نکته: مصرف بیش از حد دانههای چرب مانند تخمه میتواند باعث مشکلات کبدی شود.
2. میوهها (10-15% از رژیم غذایی)
میوهها باید تازه و شسته شده باشند:
• سیب (بدون دانهها)
• پرتقال
• انبه
• موز
• انگور
• کیوی
نکته: میوههای اسیدی را در حد اعتدال بدهید. از دادن آووکادو که سمی است، خودداری کنید.
3. سبزیجات (30-40% از رژیم غذایی)
سبزیجات منبع اصلی ویتامینها و مواد معدنی هستند:
• هویج
• کلم بروکلی
• اسفناج
• کدوسبز
• نخودفرنگی
• فلفل دلمهای (قرمز، زرد، سبز)
نکته: سبزیجات باید تازه و خام یا کمی بخارپز شده باشند.
4. حبوبات و غلات پختهشده
• برنج قهوهای
• عدس
• نخود
• گندم کامل
• ذرت تازه
نکته: غلات و حبوبات باید بدون نمک یا چاشنی باشند.
5. پلتهای تجاری مخصوص طوطیها (50-60% رژیم غذایی)
پلتها بهصورت علمی برای تأمین نیازهای تغذیهای طوطیها طراحی شدهاند. این غذاها باید پایه اصلی رژیم غذایی باشند.
6. پروتئینها (به میزان کم)
• تخممرغ آبپز (گاهی اوقات)
• تکههای کوچک گوشت مرغ پختهشده
7. آب تازه و تمیز
طوطیها همیشه باید به آب تمیز و بدون کلر دسترسی داشته باشند.
غذاهای ممنوعه برای کاکادو
• آووکادو
• شکلات
• کافئین
• الکل
• غذاهای چرب، شور، یا سرخشده
رژیم غذایی متنوع و متعادل به حفظ سلامت کاکادو و افزایش طول عمر آن کمک میکند.
محل نگهداری طوطی کاکادو باید به گونهای طراحی شود که نیازهای فیزیکی، روانی و اجتماعی این پرندگان زیبا و هوشمند برآورده شود. در زیر ویژگیهای ضروری یک محیط مناسب برای کاکادو آورده شده است:
1. قفس مناسب
• ابعاد قفس: کاکادوها به قفس بزرگ نیاز دارند تا بتوانند آزادانه حرکت کنند. حداقل ابعاد برای گونههای متوسط (مثل کاکادو گوفین):
• طول: 1.2 متر
• عرض: 0.9 متر
• ارتفاع: 1.5 متر
برای گونههای بزرگتر (مثل کاکادو ملوکان): قفس باید بسیار بزرگتر باشد.
• فاصله میلهها: 2-2.5 سانتیمتر برای جلوگیری از گیر افتادن سر پرنده.
• جنس قفس: از جنس استیل ضدزنگ و بدون پوشش سمی (مثل روی یا سرب).
• در قفس: کاکادوها بسیار باهوش هستند و میتوانند قفلهای ساده را باز کنند؛ بنابراین قفس باید قفلهای ایمن داشته باشد.
2. محیط اطراف قفس
• نور طبیعی: کاکادوها به نور طبیعی و چرخه منظم روز و شب نیاز دارند. قفس را در مکانی با نور کافی قرار دهید اما از تابش مستقیم آفتاب یا باد شدید جلوگیری کنید.
• دما: دمای محیط باید بین 18-25 درجه سانتیگراد باشد. از تغییرات ناگهانی دما جلوگیری کنید.
• رطوبت: رطوبت 50-70% برای حفظ سلامتی پرهای کاکادو ایدهآل است.
• محل قفس: در مکان شلوغ خانه (مثل اتاق نشیمن) قرار بگیرد تا پرنده احساس تنهایی نکند.
3. اسباببازی و سرگرمی
• کاکادوها بسیار باهوش و پرانرژی هستند و به اسباببازیهای متنوع نیاز دارند:
• اسباببازیهای جویدنی (چوب طبیعی، طنابهای ایمن).
• اسباببازیهای فکری (مثل پازل یا قطعاتی که باز و بسته شوند).
• تاب و نردبان.
• تعویض مرتب اسباببازیها برای جلوگیری از خستگی.
4. زمان خارج از قفس
کاکادوها نیاز دارند حداقل 3-4 ساعت در روز خارج از قفس باشند تا بتوانند بال بزنند، بازی کنند و تعامل اجتماعی داشته باشند.
5. ظروف غذا و آب
• ظروف استیل ضدزنگ یا سرامیکی برای آب و غذا.
• تعویض روزانه آب و شستشوی ظروف.
6. تمیزی و بهداشت
• کف قفس باید دارای سینی جداشونده باشد که بهراحتی تمیز شود.
• فضلهها و باقیمانده غذاها باید روزانه از قفس پاک شوند.
• شستشوی هفتگی قفس برای جلوگیری از تجمع باکتریها.
7. تعامل اجتماعی و توجه
کاکادوها به شدت اجتماعی هستند و به تعامل روزانه با صاحب خود نیاز دارند. عدم توجه کافی میتواند باعث مشکلات رفتاری مثل پرکنی یا جیغ زدن شود.
8. محیط آرامشبخش
• شبها کاکادو به 10-12 ساعت خواب نیاز دارد. بهتر است برای قفس، کاوری مناسب تهیه کنید تا در شب محیط تاریکی فراهم شود.
• از سروصداهای بلند یا تلویزیون با صدای زیاد در نزدیکی قفس جلوگیری کنید.
9. فضای پرواز آزاد (در صورت امکان)
اگر فضایی امن دارید، محیطی فراهم کنید که کاکادو بتواند گاهی آزادانه در خانه پرواز کند. این کار به سلامت جسمی و روانی او کمک میکند.
با رعایت این موارد، محیطی مناسب و شاد برای طوطی کاکادو فراهم میشود که به سلامت و طول عمر آن کمک میکند.